Aaltjes smoren tripsplaag in de kiem

Sierteler C.D. Groen uit Kwintsheul (Nederland) startte de voorbije zomer met biologische bestrijding van trips in zijn zomerbloemen. Door nematoden te spuiten over zijn leeuwenbekplanten kon hij de plotse zomerplaag van tripsen met succes stoppen. “Als je netjes de spelregels volgt, werkt dit veel beter dan chemicaliën.”

Kees Groen teelt twee siergewassen in zijn kassen nabij het dorpje Kwintsheul, gelegen in de Zuid-Hollandse regio Westland. Een (zomer)teelt van leeuwenbek (Antirrhinum) en een winterteelt van sierkool (Brassica). Door de nabijheid van enkele graslanden krijgt Groen traditioneel bij de start van het maaiseizoen te maken met een massale invlieg van tripsen. “Wanneer de boeren beginnen met maaien zoeken de tripsen een nieuwe habitat op”, vertelt Groen. En dus komen ze in onze kassen terecht, waar ze zich vooral nestelen op mijn leeuwenbekken.”

Tot voor kort gebruikte Groen chemische middelen om de jaarlijkse tripsplaag in toom te houden. Maar doordat steeds meer middelen uit de handel worden genomen (wegens niet meer toegelaten door de Nederlandse milieuwetgeving) en het toegestane gebruik van de bestaande middelen sterk wordt aangescherpt, moest hij op zoek naar alternatieven. “De chemicaliën tegen trips die je nog wél mag gebruiken zijn nu bijna op één hand te tellen”, zegt Irene van Schie, regionaal adviseur van Biobest Nederland. “Bovendien is de hoeveelheid die je per hectare mag gebruiken in sommige gevallen eigenlijk te laag om trips effectief te kunnen bestrijden.”

Op initiatief van Van Schie besloot Kees Groen daarom de mogelijkheden met biologische bestrijding te onderzoeken, naar aanleiding van positieve ervaringen bij andere telers. Bij een eerste poging werd een preventieve benadering uitgetest. Er werden kokers met bodemroofmijten (Hypoaspis miles) en roofkevers (Atheta coriaria) uitgezet tussen de leewenbekplanten, maar die bleken de gewassen niet voldoende te beschermen.

Tot Van Schie voorstelde om met aaltjes aan de slag te gaan. Die kunnen curatief worden ingezet en dat is in een erg korte teeltcyclus een groot voordeel. Steinernema feltiae is een microscopisch klein aaltje (nematode) en draagt een bacterie mee die dodelijk is voor trips. Het bleek een zeer succesvolle biologische bestrijder. De aaltjes worden niet uitgezet, maar in water verspoten over de gewassen – hetzij met de chemische sproei-installatie, hetzij via de regenleiding. Toen Kees Groen in juni merkte dat de massale invlieg van trips was begonnen, begon hij de aaltjes uit te sproeien over zijn leeuwenbekken.

Groen: “De aaltjes gedijen alleen als je gewassen voldoende nat zijn. En natuurlijk moeten ze de tijd krijgen om de tripsen te infecteren, dus moet dat vocht minstens een paar uur blijven hangen. Met blijvend vocht moet je opletten want je riskeert schimmelvorming en andere gewasschade, maar in de zomerperiode is een perfecte toepassing mogelijk.

De toepassingtechniek is erg belangrijk want aaltjes zijn kwetsbaar. Sproeien met een centrifugaalpomp is uit den boze, want tegen die opgewekte krachten zijn de aaltjes niet opgewassen. Ikzelf gebruikte daarom een plunjerpomp met een druk van ongeveer 10 bar. De spuittank had ik van tevoren trouwens grondig gereinigd, want er mag geen chemisch residu meer inzitten.”

De sierteler is erg opgetogen over de nieuwe biologische bestrijdingsmethode. “De opruimingsgraad was echt indrukwekkend. Door drie keer te sproeien konden we de tripsplaag in de kiem smoren. Als ik het vergelijk met chemische bestrijding, vind ik deze methode gemakkelijker en efficiënter. En ze valt ook goed te combineren met de chemie, want de middelen die ik gebruik tegen valse meeldauw zijn onschadelijk voor de aaltjes.”

Groen is blij dat hij deze biologische bestrijdingsmethode heeft uitgetest. “Voor mij was dit vanaf het begin een hele uitdaging. Het is een nieuwe weg die je als teler inslaat. Sowieso zullen we in de toekomst in de sierteelt almaar meer biologische bestrijding gaan gebruiken.”